“Doğu’da ilim Batı’dan önce başladı ama ‘Medrese üniversiteden üstündür’ demek doğru değil”

Rektör Uçar - Prof. İhsanoğlu

İslâm İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri ve Türk Bilim Tarihi Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, medrese ile üniversitenin birbirinden farklı özellikler taşıyan eğitim kurumları olduğunu belirterek, birinin diğerine üstün olduğunu iddia etmenin doğru olmadığını ifade etti.

İslâm İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri ve Türk Bilim Tarihi Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, Bozok Üniversitesi tarafından düzenlenen “Bozok Konferansları” kapsamında “Türkiye’de Üniversitenin Kavram ve Kurum Olarak Doğuşu” konulu konferans vermek ve kendi adına kurulan Tarih Kültür Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin temel atma törenine katılmak üzere Yozgat’a geldi.

Konferansı Rektör Prof. Dr. Tamer Uçar’ın yanı sıra, Kurucu Rektör Prof. Dr. İnci Varinli de izledi.

Rektör Uçar’ı makamında ziyaret etti

Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, konferans öncesi beraberinde kısa adı IRCICA olan İslâm Tarih Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi’nin Genel Direktörü Dr. Halit Eren, IRCICA Kütüphane Müdürü Dr. Abdullah Topaloğlu ve IRCICA Mimarı Prof. Dr. Amir Pasic ile birlikte Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Uçar’ı makamında ziyaret etti.

Rektör Uçar - Prof. İhsanoğlu

Ziyaretin anısına Rektör Uçar, Prof. İhsanoğlu’na ve Dr. Halit Eren’e üniversitenin logosunu taşıyan çini işlemeli tabak hediye ederken Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu ve Dr. Halit Eren de Rektör Uçar’a çeşitli hediyeler takdim etti.

Şeref defterini imzaladı

Prof. Dr. İhsanoğlu, ziyaretinde üniversitenin şeref defterini imzaladı. İhsanoğlu, deftere şunları kaydetti.

“Bozok Üniversitesi’ni ikinci defa ziyaret ederken kısa zamanda gerçekleşen gelişme ve ilerlemeleri görmekten dolayı çok mutluyum. Yarın temel atma merasimini gerçekleştireceğimiz Tarih ve Kültür Araştırma Uygulama Merkezinin üniversitemize ve Yozgat’ımıza hayırlı ve uğurlu olmasını dilerim. Bir Yozgatlı olarak bu gelişmeleri görmekten ve karınca kararınca katkıda bulunmaktan dolayı bahtiyarım. Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Tamer Beyefendi’nin hayırlı gayretlerinin devam etmesini dilerim. En halisane kalbî duygularımla…”

Kültürel etkinlikler, üniversite misyonunun bir parçası

Rektör Tamer Uçar

Konferans öncesi bir konuşma yapan Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Uçar, üniversitelerin önemli görevlerinden birinin de bulundukları ilin sosyal ve kültürel hayatına ivme kazandıracak etkinlikler düzenlemek olduğunu dile getirdi.

Rektör Uçar, konuşmasında, inşaatı bu yıl Kasım ayında tamamlanması hedeflenen ve Prof. İhsanoğlu’nun adını taşıyan Tarih Kültür Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin Türkiye’de ve Yozgat’ta önemli bir araştırma ve uygulama merkezi olacağının altını çizerek “En kısa sürede akademisyenlerin, öğrencilerin ve araştırmacıların hizmetine sunulacak” dedi.

Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu

Rektör Uçar’ın açış konuşmasının ardından, Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, “Türkiye’de Üniversitenin Kavram ve Kurum Olarak Doğuşu” konulu tebliği için kürsüye geldi. Prof. İhsanoğlu, konferans konusuna geçmeden önce, şu açıklamada bulundu:

“Bozok Üniversitesi bana büyük şeref bahşetti. Beni mezunları arasında saydı. Bugün ise Sayın Rektörümüzün nazik davetiyle büyük borcumun ufak karşılığını ödemek istiyorum. 2006’da kurulan bu üniversitenin bugün Türkiye’de üniversite panoraması içerisinde nerede olduğunu göstermesi bakımından, Türkiye’de Üniversitenin kavram ve kurumunun nasıl doğduğunu, nasıl geliştiğini, 2006’da doğmuş bir üniversitenin çok eski olduğu zannedilen üniversiteler arasındaki yerinin neresi olduğunu merak eden genç arkadaşlarımızın, bazı öğretim üyelerimizin bulunacağının tahmin ederek bu konuyu işlemek istedim. Onun için bu nazik davetlerinden dolayı Sayın Rektör’e teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Sizlere de teşriflerinizden dolayı teşekkür etmek istiyorum.”

Medrese başka üniversite başka

Erdoğan Akdağ Kongre ve Kültür Merkezi

Konuşmasında medeniyetlerin kültür alışverişinde bulunduklarına işaret eden İhsanoğlu, İslâm medeniyetinde medreselerin, dinî ilimlerin öğretildiği kurumlar olduğunu, bu kurumların Selçuklu Devleti döneminde başlayıp Osmanlı Devleti’ne intikal ettiğini ifade etti.

İhsanoğlu, bu medrese geleneğinin 19. Yüzyılın sonu ve 20. Yüzyılın başında Yozgat’ta da uygulandığını hatırlattı.

İslâm coğrafyasında medreselerin kurulmasından 2 yüzyıl sonra Batı dünyasında üniversitelerin kurulduğunu belirten İhsanoğlu, bu konuda şu değerlendirmede bulundu:

“İşte bu ‘üniversite’ denilen kurumla ‘medrese’ diye bilinen kurum arasındaki farkı görmek lâzım. Birisi birisinden daha eski, doğrudur. Birisi diğerinden daha üstündür veyahut birisi birisini kopyasıdır demek yanlıştır. Karşılıklı etki var mı? İslâm’dan Batı’ya var; çünkü İslâm’daki ilim, geleneği daha önce başlamıştır ve gelişmiştir. O da doğrudur; fakat medrese eşittir üniversite yahut üniversite eşittir medrese; yani üniversiteyi medresenin gelişmiş hâli saymak, bu yanlıştır. Bunlar farklı şeylerdir. Çin medeniyeti fevkalade geniş, zengin, kadim bir medeniyettir, çok farklı eğitim kurumları vardır. Onlar üniversite değildir. Bu bakımdan medrese ile üniversitenin birbirinden farklı olduğunu görmemiz lâzım. Bu farkı iyice anlamamız lâzım ki bugün ki konuşmamın başlığı  “Türkiye’de Üniversite’nin Kavram ve Kurum Olarak Doğuşu” bunu anlamamız lâzım. Medrese nerden başlıyor? Bütün eğitim müesseseleri, mensup oldukları toplumların kozmik ve kültürel gelişmelerine bağlı, onların mahsulü. Yani bir toplumda sosyal yapı, ekonomik yapı, kültürel yapı gereği ne ise kurumlar onların yansımalarının ürünü olarak ve onu icat eden, var eden medeniyetin değerlerini taşıyan bir eğitim kurumu olarak devam eder. Onun nesilden nesile geçmesini sağlayan bir kurumdur.”

Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, medrese sisteminden üniversite kurumuna geçiş sürecini Selçuklu ve Osmanlı tarihinden örneklerle açıkladı. İhsanoğlu, Türkiye’de üniversitenin bir kurum ve kavram olarak Tanzimat’tan itibaren oluşmaya başladığını anlattı. İstanbul Darülfünûn’unun dünya üniversite tarihinde ayrı bir yerinin olduğunu beliten İhsanoğlu, bu konuda hazırladığı iki ciltlik eserini Bozok Üniversitesi Merkez Kütüphanesi’ne hediye ettiğini, ayrıntılı bilgilerin o eserde bulunduğunu söyledi.

Konferansın ardından Bozok Üniversitesi Rekötörü Prof. Dr. Tamer Uçar, İslâm İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri ve Türk Bilim Tarihi Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’na günün anısına teşekkür plaketi takdim etti.

Konferansı Kurucu Rektör Varinli de izledi

Konferansı Rektör Prof. Dr. Tamer Uçar’ın yanı sıra,Kurucu Rektör Prof. Dr. İnci Varinli de izledi.

Konferansı ayrıca Çankırı Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali İbrahim Savaş, IRCICA Genel Direktörü Dr. Halit Eren, IRCICA Mimarı Prof. Dr. Amir Pasic, IRCICA Direktörü Abdullah Topaloğlu, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Hasan Yumak, Prof. Dr. Feyzullah Temurtaş, Yozgat Belediye Başkan Vekili Enver Çakıroğlu, Ahmet Şevki Ergin Kültür ve Hizmet Vakfı Başkanı Dr. Ali Şakir Ergin, Hayırsever İşadamı Bilal Şahin, Fakülte Dekanları, Daire Müdürleri, akademik ve idarî personel ile çok sayıda öğrenci izledi.

Yozgat Valiliği’ni ziyaret

Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, konferansın ardından Yozgat Valisi Abdülkadir Yazıcı’yı makamında ziyaret etti.

20 Nisan Cumartesi günü temeli atılacak olan Tarih Kültür Araştırma ve Uygulama Merkezi hakkında bilgiler veren İhsanoğlu, kendisinin de bir Yozgatlı olduğunu hatırlatarak, “Anadolu’nun bu güzide şehrine güzel hizmetler yapacağına inandığım Valimize görevinde başarılar diliyorum” dedi.

Kendisini Yozgat’ta görmekten dolayı mutluluk duyduğunu dile getiren Vali Abdulkadir Yazıcı, Prof. İhsanoğlu’nun bulunduğu görev, yaptığı çalışmalar ve eserleri ile örnek alınması gereken insanlardan birisi olduğunu ifade etti.

Prof. İhsanoğlu - Vali Yazıcı

Ziyaret sonunda Vali Abdulkadir Yazıcı, günün anısına Prof. Dr. İhsanoğlu’na Gümüş işlemeli Türk Bayrağı takdim etti.

(Yozgat Muhabir)