Çağatay: Mahallî yetenekler, çöpe düşmüş altın gibi

Yozgat'ın tek cam altı resim sanatçısı Şükrü Çağatay

Yozgat’ın Yenifakılı ilçesinde yaşayan ve 15 yıl muhtarlık yaptıktan sonra emekli olan 61 yaşındaki Şükrü Çağatay, bugün Yozgat’ın tek cam altı resim sanatçısı olarak kendi sınırlı imkânlarıyla bu sanatı yaşatmaya çalışıyor. 2006 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü DÖSİM tarafından tanesi 38 Lira’ya satın alınan 400 adet eseri, 5 ülkeye gönderilmiş.

Çağatay, Yenifakılı Kaymakamı Selâmi Kaya, Yenifakılı Belediye Başkanı Hüseyin Uyar, Yozgat Belediye Başkanı Yusuf Başer ve Yozgat Valisi Abdülkadir Yazıcı’nın kendisine destek olmalarından memnun.

Kendisine imkân verilmesi hâlinde gençlere cam altı resim sanatı kursu verebileceğini dile getiren Çağatay, “Binlerce Şükrü Çağatay çıkar, bu sanat da Yozgat’ımızda ölmemiş olur” derken, mahallî yetenekler adına bir de çağrıda bulunuyor: “Bizim gibi insanların gerçekten elinden tutun. Biz, çöpe düşmüş bir altın ya da gümüş olsak, bizi çöpten çıkarıp değerlendirmeniz lâzım.”

Şükrü Çağatay, İstanbul Emitt Fuarı’ndaki Yozgat standında, Yozgat Muhabir’in sorularını cevapladı.

Emitt, mahallî sanatçıların tanınmasına da vesile oldu

Her şey köy evinin duvarında asılı duran o resimle başladı

Şükrü Çağatay, cam altı resim sanatı ile uğraşmaya, henüz ortaokul yıllarında küçük bir çocukken köydeki evlerinin duvarında asılı olan bir cam altı tabloya ilgi duyarak başlamış. Bu konuda kendisine yol gösterecek hiç kimse olmadığı için, elindeki tek örnek olan tablonun bir kopyasını çıkarmak için 1 yıl uğraşmış.

Cam üzerine resim çizmek için önceleri divit kullanmış ama cam mürekkep tutmadığı için çizdiği resim her denemesinde bozulmuş. Sonunda bir şişe çini mürekkebini şırıngaya çektikten sonra, şırıngayı bir kalem gibi kullanarak resmi çizmeyi başarmış. Bu işlem 1 hafta sürmüş. Fakat bu resim de renklendirmek için boyarken bozulmuş. Cam altı resimlerinin nasıl çizilip boyanacağını öğrenmesi 1 yılı bulmuş.

Bakanlık, 400 resmini satın alıp 5 ülkeye göndermiş

Çağatay, 1980’li yıllarda, çizdiği cam altı resimleri pazar yerlerinde satmayı denemiş ama resimlere alıcı çıkmamış. Ta ki, Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü DÖSİM’de görevli Yenifakılı doğumlu bir hemşehrisi elinden tutana kadar. DÖSİM, Şükrü Çağatay’ı davet etmiş. Çağatay, sonrasını, “10 tane resim yaptım, 9 tanesini aldılar” diyerek özetledi. Çağatay’ın şansı da böylelikle açılmış. Daha sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çağatay’ın 400 adet cam altı resmini, tanesi 38 Lira’dan satın alarak, Japonya ve Çin gibi 5 ülkeye göndermiş.

Şükrü Çağatay, daha sonra böyle toplu satış imkânı bulamamış. Bir-iki kere bazı belediyelerin daveti üzerine İstanbul’a ve Ankara’ya gitmiş, teşekkür belgeleri ile taltif edilmiş ancak eserlerini satma imkânı bulamamış.

Şükrü Çağatay, Emitt Fuarı Yozgat standında

Yenifakılı ilçesi Kaymakamı Selâmi Kaya’nın çalışmalarını her zaman desteklediğini minnetle ifade eden Çağatay, Sürmeli Festivali’nde sergilediği eserlerini gören Yozgat Belediye Başkanı Yusuf Başer’in kendisine ilgi gösterip destek verdiğini; Ankara’da düzenlenen Yozgat Tanıtım Günleri’nde Yenifakılı’yı cam altı resimleriyle temsil etmesinden dolayı da Kaymakam Selâmi Kaya tarafından bir teşekkür belgesi ile taltif edildiğini anlattı. Çağatay, bu yıl da Kaymakam Kaya’nın teklifi üzerine Yozgat Valisi Abdülkadir Yazıcı tarafından Emitt Fuarı’ndaki Yozgat standına davet edilmiş. Çağatay, “Allah razı olsun kendilerinden, bizleri buralara kadar getiriyor yani” diyerek teşekkürünü ifade etti.

Şükrü Çağatay'ın cam altı resimlerinden bir örnek

Sanatçıları buluşturan organizasyonlar önemli

Geleneksel el sanatlarından birisi olan cam altı resim sanatını kendi imkânları ölçüsünde yaşatmaya çalıştığını ifade eden Çağatay, kendisiyle birlikte Sorgun ve Aydıncık ilçelerinden başka sanatçıların da Emitt Fuarı’na davet edildiklerini belirterek, “Yozgat’taki sanatçılarla yeni yeni buluşuyoruz, buralarda tanışıyoruz. Bunlar satılmasa da burada birbirimizle tanışıyoruz. Yenifakılı’daki bir sanatçı, diyelim ki Yozgat’taki sanatçıyla, Boğazlıyan’daki sanatçıyla birleşiyor. Birbirimize bir ışık tutuyoruz. Allah razı olsun” diye konuştu.

Gençlere kurs verebilirim

Kendisine imkân verilmesi hâlinde gençlere cam altı resim sanatı kursu verebileceğini dile getiren Çağatay, “Binlerce Şükrü Çağatay çıkar, bu sanat da Yozgat’ımızda ölmemiş olur. Ben bu sanatı en azından 15 kişiye öğretmiş olsam, bu sanat da en az 15 yıl daha devam etmiş olur. İç Anadolu bölgesinde bu sanatı öldürmememiz lâzım. İnşallah nasib olursa ben bu sanatı torunuma da öğreteceğim” dedi.

Cam altı resim sanatının sabır isteyen bir sanat dalı olduğunu belirten Çağatay, gençlerin sabır gerektiren zahmetli işlere tahammül gösteremeyişlerinden yakındı.

Bizi çöpten çıkarıp değerlendirin

Mahallî yetenekler adına bir çağrıda bulunan Çağatay, şunları söyledi:

“Bizim gibi insanların gerçekten elinden tutun. Biz, çöpe düşmüş bir altın ya da gümüş olsak, bizi çöpten çıkarıp değerlendirmeniz lâzım. Kültür Bakanlığı benim resimlerimi 2006 yılında görüp değerlendirdi. Demek ki yirmili yaşlarda beni fark etmiş olsalardı belki daha da ilerleyecektim, daha başka yerlere daha başka bir şeyler yapacaktım. Bu kişiler, ellerinden tutulduğu zaman yürüyor ve kültürümüz de ölmüyor.”

Şükrü Çağatay'ın Şahmaran çizimi

Şükrü Çağatay, sorumuz üzerine, sadece Şahmaran gibi efsanevî resimler değil, Yozgat’ın kültürel ve folklorik ürünleri ile mimarî eserlerinin de cam altı resimlerini çizebileceğini, Yozgat kültürünün cam altı resim sanatı eserlerine yansıtılabileceğini ifade etti.

Röportajımız sırasında, Yenifakılı’da ‘Kel Hamza’ olarak bilinen Hamza Duran’ın torunu olduğunu belirterek kendisini Çağatay’a tanıtan Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Alper Duran, Çağatay’ın cam altı resimlerini inceleyerek bilgi aldı.

(Yozgat Muhabir)