Televizyon tarihinde en uzun süreli yayınlanan Western dizilerinin içinde yer alan ve 70’li yıllarda Türkiye’de de tutkuyla izlenen Bonanza dizisinin ünlü Ürdünlü yönetmeni Muhittin İzzet Kandur, Çerkes Ethem’in hayatını anlatan bir dizi çekmeye hazırlanıyor.
Kendisi de bir Çerkes ve usta bir binici olan Kandur, dizinin savaş sahnelerini Yozgat’ta çekecek. Filmde Çerkes Ethem rolünü Mehmet Aslantuğ oynayacak.
Daha önce çektiği “Çerkes” isimli filmiyle Monaco Film Festivali’nde 7 dalda ödül alan Muhiddin İzzet Kandur, savaş sahneleri Yozgat’ta çekilecek olan ve 6 milyon dolara mal olması planlanan film hakkında şu bilgileri veriyor: “Film öncelikle Türkçe olacak. Uluslararası bir film olacak. Birçok devlette çekim yapılacak. Yunasitan’dan, İngiltere’den ünlü aktörler oynayacak.”
Çerkes Ethem filmi, Yozgat tarihinde büyük önem taşıyan Çapanoğlu isyanını bastıran komutan olması bakımından da önem taşıyor. Film, Yozgat Blues filminden sonra Yozgat’ta çekilen ikinci film olacak.
Babası Türkiye doğumlu olan Yönetmen Kandur, film hakkında görüşmelerde bulunmak üzere Yozgat’a geldi. Kandur, Çapanoğlu Kent Parkı Sosyal Tesisleri’nde Yozgat valisi Necati Şentürk, Belediye Başkanı Yusuf Başer ve Yazar Ali Şakir Ergin’le bir araya gelerek, istişarede bulundu.
Muhittin İzzet Kandur, geçen yıl Kayseri’de, yaklaşık 1 asır önce Kuzey Kafkasya’dan göç ederek Türkiye’ye yerleşen akrabalarıyla bir araya gelmişti.
Kandur’un Çerkes Ethem’e olan ilgisi
Yönetmen Muhittin İzzet Kandur’un Çerkes Ethem’e ilgi duymasının kendisinin de bir Çerkes olması kadar önemli başka bir sebebi daha var: Çerkez Ethem’in Ürdün’de ev hapsinde bulunduğu dönemde, Yönetmen Kandur’un babası, Ürdün’ün Genelkurmay Başkanıydı. Kandur, bu konuda şu ilginç bilgileri veriyor:
“Babam, Ürdün’ün Genelkurmay Başkanı iken Tuğuj Emin isimli Çerkes asıllı yaverini, dil problemi yaşamaması için ev hapsinde bulunan Çerkes Ethem’in yanına görevli olarak vermiş. Tam 1,5 yıl Ethem’in başından geçen her şeyi öğrenmiş, not almış. Ben de daha sonra Rusya’ya kaçan Tuğuj Emin ile 15 gün görüşerek bu 1,5 yıl içerisinde öğrendiği her şeyi anlatmasını istedim. Anlattıklarını ses kaydına aldım. Bu notları da kitaplaştırdım.
Çerkes Ethem, Türkiye’de İsmet İnönü ile arası açılınca Yunanistan’a gitmiş. Yunan askerî yetkilileri, Ethem’e ‘Bize İzmir’de o kadar zorluk çıkarttın, şimdi buradasın. Orada kalman bizim için aslında daha iyi olurdu. Keşke orada kalsaydın’ demişler. Tabi Çerkes Ethem, ülkesini sevdiği için bir iç savaşa sebep olmaktansa ülkesini terk etmeyi tercih etmiş. Bu gibi tarihin bilinmeyen yönlerini filmde gün yüzüne çıkartmaya çalışacağım.’
Çerkes Ethem kahraman mı, hain mi?
Ayşe Hür, 2007 yılında Radikal gazetesinde yayınlanan “Mustafa Kemal ve muhalifleri” başlıklı yazı dizisinde Çerkes Ethem hakkında şu değerlendirmede bulunuyor:
“Tarihimizin her açıdan karanlıkta kalmış bir döneminin belki de en karanlık figürlerinden biridir ‘Çerkes’ Ethem Bey. Mustafa Kemal’e, Yunus Nadi’ye ve Nâzım Hikmet’e göre ‘vatan haini’dir. Cemal Kutay’a göre ‘büyük Turancı’, ‘milli kahraman’; Doğan Avcıoğlu’na göre ‘başıbozuk’, ‘çeteci’; Bolşeviklere göre “Kemalistlerin solun içine yerleştirdiği provokatör”; İngilizlere göre ‘Alman ajanı’, Almanlara göre ‘Antant ajanı’dır. Kendisi ise “Belki çok hatalarım oldu; fakat asla vatan haini olmadım” demişti. Üstelik bu tanımlardan hangisinin doğru olduğuna bugün de karar verilemedi.”
Muhiddin İzzet Kandur kimdir?
Ataları 1864 yılındaki Büyük Kafkas Sürgünü’nde Kuzey Kafkasya’dan göç edip Ürdün Amman’a yerleşen Muhiddin İzzet Kandur, 1938 yılında ataları Adige ve Kabardey Kandur çiftinin çocuğu olarak dünyaya geldi.
Lise ve üniversite öğrenimini ABD’de tamamlayan Kandur, 40 yıldan bu yana sinemanın çeşitli alanlarında boy gösterdi. Çerkesce, Rusça, Arapça, Almanca, İngilizce, İspanyolca ve Fransızca bilen Kandur, sinemanın yanında profesyonel olarak bir çok alanda uzman olarak tanınıyor.
Meslekî kariyerine 1962’de Thompson Co. firmasının reklam ve belgesel film bölümünde başlayan Kandur, bir dönem Hollywood’da senaryolar yazdı, film yapımcılığı ve TV dizilerinde yönetmenlik yaptı. Rus televizyonunda gösterilen ‘The Last Horsemen-Son Atlılar’ filmi büyük ilgi görürken, 1970’li yıllarda TRT ekranlarında da yayınlanan ‘Bonanza’ filmini yönetti.
Amerikan TV kanalı NBC’de 12 Eylül 1959’dan 16 Ocak 1973’e kadar yayınlanan ‘Bonanza’ dizisi, TV tarihinde en uzun süreli yayınlanan Western dizilerinin içinde yer aldı.
Çok iyi bir binici de olan Kandur, aynı zamanda Dünya Arap Atları Organizasyonu’nun da üyesi. Atlar hakkındaki bilgileri sebebiyle atlı spor dalında uluslararası bir otorite kabul edilen Kandur, bunun yanı sıra Avrupa ve Ortadoğu’daki pek çok atıcılık kulübünün üyesi. Atıcılık sporunda uluslar arası hakem unvanına sahip olan Kandur’un çeşitli dillere çevrilmiş çok sayıda kitabı bulunuyor. Çerkes kültürüne destek vermek amacıyla kurduğu ‘Cherkess Fund - Çerkes Fonu’nun Yönetim Kurulu Başkanı olan Kandur, Kafkas folklor ve kültürünü geliştirmek için çalışmalarda bulunuyor.
(Yozgat Muhabir)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder