Karadeli hem yanılmış hem de ayıp etmiş

Yorum – Sürur Öztürk

Yeni Ufuk gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Muammer Karadeli, “Çifte standart” başlıklı yazısında, Çamlık Millî Parkı’nda gördüğü birtakım çelişkili uygulamaları eleştirmiş.

Karadeli, yazısında işaret ettiği çelişkili uygulamalardan birisini, şöyle özetlemiş:

“500-700 yıllık ağaçların olduğu yerde ocaklar kurulmuş, mangal serbest. 30-50 yıllık ağaçların arasında, hemen göletin kenarında “ateş” de, “mangal” da yasaktır.”

Eğer gerçekten böyle ise, bu elbette çelişkili bir uygulama ve Sayın Karadeli’nin bunu kamuoyunun dikkatine sunması da normal.

Fakat Çamlık’taki bir tabelada yazılı olduğunu belirttiği ‘alkollü içkiler kullanılamaz’ ifadesine getirdiği eleştiri tamamen yanlış. Üstelik tabelaya bu ifadeyi yazan kişi için “sivri zeka” ithamında bulunmuş olması da çok yakışıksız, çok çirkin bir ifade olmuş. Çünkü gramer / dilbilgisi / imlâ hatası tabelada değil, Sayın Karadeli’nin yazısında.

Karadeli, ‘alkol’ün zaten ‘alkollü içki’ anlamına geldiğini ileri sürmüş, bu sebeple de ‘alkol’ ve ‘içki’ kelimelerini ‘alkollü içkiler kullanılamaz’ cümlesinde olduğu gibi birlikte kullanmanın yanlış olduğu iddiasında bulunmuş. Ayrıca, “Alkolsüz içki var mı?” diye sormuş…

Sayın Karadeli fena halde yanılmış. Elbette alkolsüz içkiler de var. Çünkü ‘içki’ kelimesi sadece ‘alkollü içki’ler için kullanılmaz. İçki kelimesi, içmek fillinden, fiilden isim yapma eki olan –ki eki kullanılarak türetilmiş bir isimdir. (biçki kelimesinde olduğu gibi…) Bu kelimeyi, içecek olarak kullandığımız her şey için kullanabiliriz. Meselâ limonata da bir içkidir, gazoz da bir içkidir, çay da bir içkidir, kahve de bir içkidir. Hepsi de alkolsüz içkidir. Halk arasında ‘içki’ kelimesinin ‘alkollü içki’ anlamında kullanılıyor olması, tabelaya o ifadeyi yazanı ‘sivri zeka’ diye aşağılamak için haklı bir gerekçe olamaz.

Tabeladaki ifade, ‘alkollü içkiler kullanılamaz’ şeklinde değil de meselâ ‘Park alanı içerisinde alkollü içki kullanmak yasaktır’ şeklinde de yazılabilirdi ve daha hoş olabilirdi; ama Sayın Karadeli’nin iddia ettiği gibi ‘alkollü içki’ ifadesinde bir Türkçe hatası yok.

Eğer mesele imlâ hatası meselesi değil de dolaylı yoldan ‘içki yasağı’na karşı bir tepkiyse, Sayın Karadeli meramını daha açık olarak yazar, o konu da ayrı bir tartışma konusu olarak tartışılabilir.

(surur-ozturk@hotmail.com)