Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey törenle anıldı

Millî Şehit Kemal Bey

Millî Şehit Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey, İngiltere’nin siyasî baskıları sonucu idam edilişinin 94’üncü yıl dönümünde Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesinde düzenlenen törenle anıldı.

Törene, Boğazlıyan Kaymakam Vekili Sarıkaya Kaymakamı Yaşar Dönmez, Garnizon Komutanı Üsteğmen Ferit Çimen, Belediye Başkanı Mustafa Özdal ile kamu kurum ve kuruluş temsilcileri, siyasî parti temsilcileri, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.

Boğazlıyan Kaymakam Vekili Sarıkaya Kaymakamı Yaşar Dönmez’in Kaymakam Kemal Bey Anıtı’na çelenk sunmasının ardından saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu.

Daha sonra programa Boğazlıyan Kaymakam Kemal Bey Anadolu Lisesi’nde devam edildi. Burada Milli Şehit Mehmet Kemal Bey’in hayatı anlatıldı.

Neden idam edildi?

Dahiliye Nezareti tarafından, bölgesindeki Ermenileri Suriye’ye sevk etmekle görevlendirilen Kemal Bey, savaşın ardından İttihat ve Terakkî muhalifleri, Ermeniler ve işgalci devletler tarafından, Ermenilerin ölümüne sebep olmakla suçlandı. Bu baskılar sonucu Tehcir ve Taktil Mahkemesi’nde yargılandı. Kemal Bey’in avukatı Hayri Bey, müvekkilinin aleyhine yalancı şahitlik yapan bir Ermeninin, daha önce hükümete ve İslâmiyet’e hakaret ettiği suçlamasıyla Divan-ı Harb’te yargılandığını ortaya çıkardı.

Divan-ı Harb Reisi Hayret Paşa, Kemal Bey’in suçsuz olduğuna kanaat getirdi. Damat Ferid Paşa ile girdiği şiddetli münakaşanın ardından da görevinden istifa etti.

Onun yerine görevlendirilen Divan-ı Harb Reisi Mustafa Nazım Paşa, Kemal Beyin mahkemedeki savunmasını gözyaşları içerisinde dinlemesine rağmen, İngiltere’nin siyasî baskıları sebebiyle onu idama mahkûm etti. Dönemin padişahı Vahdettin, ülkede olaylar çıkabileceğini gerekçe göstererek idam kararını onaylamadı ve dönemin şeyhülislamından fetva istedi. Ancak buna rağmen, Şeyhülislamın fetvası beklenmeden kararname onaylandı. Kemal Bey, 10 Nisan 1919’da Beyazıt Meydanı’nda kurulan darağacında idam edildi.

Kemal Bey’in idamı, halk arasında büyük bir infiale sebep oldu. Cenazesi, büyük bir kalabalık tarafından, tabutu omuzlarda değil baş üstünde tutularak kaldırıldı. Bir Tıbbiye öğrencisi, Kemal Bey’in mezarının başında yaptığı konuşmada, İngilizlerin İstanbul’dan atılmaları gerektiğini dile getirdi.

TBMM, 14 Ekim 1922’de çıkardığı özel bir kanunla, Kemal Bey’i “millî şehit” ilân etti.

Çocuklarına Beşiktaş’ta dört daireli bir apartman, Beyoğlu’nda bir ev verildi; kendilerine ömür boyu maaş bağlandı.