Yozgat’ta isyan çıkaran Ermenilerin arkasında, İngiltere Başbakanı William Ewart Gladstone vardı

Büyük Oyun-Gladstone-Karaca

Yozgatlı tarihçi Prof. Dr. Taha Niyazi Karaca, Timaş Yayınlarından çıkan ‘Büyük Oyun’ isimli kitabında, 20. yüzyılın son döneminde Osmanlı’nın yıkılışını ve Avrupa’dan çıkarılmasını İngiltere’nin ana politikası hâline getiren eski Başbakan William Ewart Gladstone dönemine ışık tutuyor.

Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Karaca, Yozgat’taki Ermeni isyanlarının arkasında da “Kur’ân’ı Müslümanların elinden almalıyız” diyen Gladstone’un bulunduğunu belirterek, bu konuda şunları söylüyor:

“Yozgat gibi sakin bir yerde yoğun bir Ermeni nüfusu var. Bunlar hakkında detaylı bir araştırma yaptım. Orada ulaştığımız resimlerden bir tanesi, iki toplumu karşı karşıya getiren ajitasyon. Gladstone’un en iyi olduğu politikalardan biri bu. Mesela Ermeni sanıklar mahkemeye ifade veriyorlar, diyorlar ki: “Biz Gladstone'u biliyoruz. Gladstone bize ‘ayaklanın’ dedi.”

Şimdi Yozgat’taki şahıslar, Ermeni vatandaşları, bu isimleri biliyorlar ve telaffuz ediyorlar. Gladstone’la beraber James Bryce ismini de çok iyi biliyorlar. Gladstone, ajitasyonun temelini 1880’den sonraki iktidarında atıyor. Anadolu’daki Ermenilere net bir şekilde ‘kan dökün ki müdahil olalım’ diyor. Bu şekilde konuşmaları var. Müslümanlar çok soğukkanlı olamıyor, sokağa dökülüyorlar.”