(Milliyet gazetesinin 17 Ağustos 1994 tarihli haberinin kupürü)Temeli 1994 yılında dönemin Başbakanı Tansu Çiller ile MHP Genel Başkanı merhum Alparslan Türkeş tarafından birlikte atılan Et ve Süt Entegre Tesisleri’nin, Et ve Balık Kurumu’na devrinden sonraki yeni yapısıyla açılışını, yarın Yozgat’ta halka hitab edecek olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yapacak.
MHP döneminde Yozgat Belediyesi tarafından “Yap İşlet Devret” modeliyle bir Fransız şirkete kurdurulan ancak daha sonra sözleşmede yapılan değişiklikler sonucu belediyeye 80 trilyon Lirayı aşan ve bu yıla kadar devam eden bir borç yükü bırakan tesisler, AK Parti Hükümeti tarafından belediyenin borcuna karşılık Et ve Balık Kurumu’na satılmıştı.
Tesislerin, et kombinası olmayan Orta Anadolu’nun tamamına hitab edecek kadar yüksek kapasite ile çalışacağı ve Yozgat’ı hayvancılığın merkezi hâline getireceği belirtiliyor.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, geçen yıl 17 Mayıs’ta Yozgat’a gelerek, tesislerde incelemelerde bulunmuştu. Et ve Balık Kurumu (EBK) Genel Müdürü Muhammet Kaya da, geçen Nisan ayının sonunda Yozgat’a gelerek tesislerde incelemelerde bulunmuş, Et ve Balık Kurumu’na devredilen tesislere 16 milyon Liralık yatırım yapacaklarını; 70’i işçi 26’sı memur statüsünde toplam 96 personel istihdam edeceklerini açıklamıştı.
Et ve Süt Entegre Tesisleri’nin hikâyesi
Yozgat’ın “MHP’nin kalesi” olarak anıldığı yıllar… 1991 Milletvekili Genel Seçimi’nde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile seçim ittifakı yapan Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) Genel Başkanı Türkeş, Yozgat milletvekili olarak yeniden parlamentoya girmiş, partinin adı da 1993’te tekrar MHP’ye dönüştürülmüştü. Yozgat Belediyesi de, MHP’nin elindeydi.
1995 Milletvekili Genel Seçimi öncesi, MHP’li Yozgat Belediyesi, Yozgat halkına büyük bir vaatte bulunuyordu: Yozgat’a dev bir et ve süt entegre tesisi kurulacak, bu tesiste 500 kişiye iş imkânı sağlanacaktı.
MHP’nin iddiasına göre, fabrikayı Fransız DRE şirketi kuracak ve 10 yıl süreyle Belediyeye kira ödeyerek işletecekti. Burada üretilecek olan et ürünleri, Ortadoğu’ya bile ihrac edilecek, 10 yılın sonunda fabrika bedelsiz olarak Belediyeye devredilecekti. Yozgat Belediyesi, firmaya tahsis edeceği arsa karşılığında dev bir tesise sahip olacaktı…
17 Ağustos 1994 tarihli Milliyet gazetesinde “Çiller-Türkeş el ele” başlığıyla yayınlanan haberde, temel atma töreni hakkında şu ifadeler yer alıyor:
“Yozgat’ta meydanlara çıkan Başbakan Çiller ve Türkeş, Yozgat Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi’nin açılışıyla, Yozgat Belediyesi’nin Fransızlarla ortak yaptırdığı et-süt entegre tesislerinin temel atma törenine de katıldı. Bursa’dan getirilen mehter takımının da hazır bulunduğu törende, kentin geleneksel yemeği testi kebabının testisini birlikte kıran Çiller ve Türkeş’in Yozgat çıkartması, baştan sona MHP’lilerin gövde gösterisi şeklinde geçti.”
Ancak, tesislerin âkıbeti, hiç de hayal edildiği gibi olmadı. Yapılan hatalar sebebiyle tesisler, Yozgat Belediyesi’ni tam bir borç sarmalının içine çekti. Bundan sonrasını, Yozgat Gazeteciler ve Yazarlar Cemiyeti Başkanı, “Yozgat” gazetesi sahibi Osman Hakan Kiracı, “Geçmişten bugüne BESET hikâyesi” başlıklı yazısında şöyle anlatıyor:
“Çiller ve Türkeş, 1994 yılında Beset’in temelini birlikte atıyor. Dev tesisin inşaatına törenle başlanması Yozgat’ta adeta bayram sevinci yaratıyor.
Fabrika, 3 yıllık süreçte 163, 7 milyon Fransız Frangı; o günkü kura göre 39 trilyon Lira veya 28,5 milyon Dolar harcanarak tamamlanıyor.
Ama bu süreçte yıllar sonra öğrendiğimize ve iddialara göre, fabrika sözleşme hükümleri değiştirilerek Yap-İşlet-Devret modeliyle değil, Belediye bir tür IMF modeliyle borçlandırılarak inşa ediliyor.
IMF modelini örnek vererek vurgulamak istediğim şu: Hazineye borçlandırılan Belediyenin dış kaynaklı hazine kredisi, hem yüksek faizle, hem de kur garantisiz (değişken) faizle temin ediliyor.
İşte, bu vahim kredi anlaşması neticesinde de Yozgat Belediyesi’nin kucağına bırakılan ve 1997’de 163,7 milyon Fransız Frangı, (39 trilyon Türk Lirası veya 28,5 milyon Dolar) olan borç, yüksek faizin işlemesinin yanı sıra 2001 krizindeki anormal kur dalgalanmasıyla 6 yılın sonunda 79 trilyon Türk Lirası’na (52 milyon Dolara) fırlıyor.
Ve bu arada, o malûm sözleşme hükümleri değiştirilmiş olmalı ki; fabrikayı kurup işletecek ve 10 yıl sonra da Belediyeye devredecek olan firma, Hazineden krediyi aldıktan sonra sırra kadem basıyor.
Fabrikayı çalıştırmayı gözüne kestiremeyen Belediye, BESET’e işletmeci arıyor. 2000 yılında yıllık % 25 kâr payı karşılığında Pınar Anadolu’ya kiraya veriyor.
Peşinden seçimler geliyor. 2003’de genel, 2004’te de yerel seçimler öncesinde gündemin en önemli konusunu yine BESET oluşturuluyor.
Tam o günlerde BESET’in Hazine’ye olan ağır faturasının taksitlerini ödeyemeyen Belediye’nin bütün mal varlıklarına haciz konuluyor.”
Pınar işletti, Et ve Balık Kurumu’na devredildi
Daha sonra MHP’li Yozgat Belediyesi’nin bu borcu, seçimleri kazanan AK Parti’li Belediyeye devredilir. Yozgat Belediyesi, faiziyle birlikte 80 trilyon Lirayı aşan bu borcu bir türlü ödeyemeyince, AK Parti Hükümeti, belediyenin borcunu yeniden yapılandırır ve belediye üzerindeki haciz kaldırılır. Haciz kaldırılır ancak belediye bu borcu ödeyecek durumda değildir.
Hükümet buna da bir çözüm bulur. Mülkiyeti Yozgat Belediyesi’ne ait olan ancak Yaşar Holding bünyesindeki Pınar Gıda Grubu’na bağlı olarak kurulan Anadolu Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından kira sözleşmesi ile işletilen tesisler, bu yıl belediyenin borcuna karşılık Et ve Balık Kurumu’na devredilir.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 17 Mayıs 2011 tarihinde bu tesislerin açılışını gerçekleştirecek.
Tesislerin, et kombinası olmayan Orta Anadolu’nun tamamına hitab edecek kadar yüksek kapasite ile çalışacağı ve Yozgat’ı hayvancılığın merkezi hâline getireceği belirtiliyor.
(Yozgat Muhabir)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder