Akdağmadeni folklorunun kitabını yazdı, imkânsızlık sebebiyle yıllardır yayınlayamıyor

Akdağmadeni kültürü
destek bekliyor

Akdağmadeni yöresinden derlediği 3 Yozgat türküsü TRT repertuvarına giren Emekli Öğretmen ve bağlama ustası Siyami Taştan, masallarından deyimlerine, manilerinden yemeklerine kadar Akdağmadeni folklorunun belli başlı bütün unsurlarını uzun ve hayli zahmetli çalışmalar sonucunda derleyerek önemli bir kültür arşivi oluşturdu. Akdağmadeni Halk Eğitim Merkezi Müdür Yardımcılığı da yapmış olan Taştan, maddî imkânsızlık sebebiyle yıllardır kitabını yayınlayamamanın üzüntüsünü yaşıyor.

Taştan, başta Akdağmadenili Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ olmak üzere, Yozgatlı devlet adamlarından, milletvekillerinden, işadamlarından, sivil toplum kuruluşlarından, Akdağmadeni Kaymakamlığı’ndan ve Yozgat Valiliği’nden destek bekliyor.

Siyami Taştan, Yozgat Muhabir’e konuştu:

Siyami Taştan öğrencilik yıllarında...

Siyami Taştan, 1956’da Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesinde doğmuş. İlk, orta ve lise öğrenimini Akdağmadeni’de tamamladıktan sonra 1977’de Yozgat Eğitim Enstitüsü’ne girmiş. 1979 yılında mezun olduktan sonra, o dönemde Niğde’nin bir ilçesi olan Aksaray’a bağlı Altınkaya kasabasının Halvay Yaylası’nda öğretmenlik görevine başlamış. 1,5 yıl sonra ‘eş durumundan’ tayinini Akdağmadeni’ne aldırarak memleketine dönmüş. Askerliğini 1981 yılında Burdur’da ‘kısa dönem’ olarak yapmış. “Bayram Bilge Tokel, Mehmet Ekici, Adnan Miratoğlu, Şükrü Yeter gibi isimlerle birlikte yaptık” diyor.

1989'da H.E.M. Sergi Programı'nda öğrencileriyle birlikte...

1986-87 yıllarında ilçenin Halk Eğitim Merkezi’nde Müdür Yardımcılığı görevini yürütmüş. 1990-91 eğitim öğretim döneminde eşiyle birlikte İstanbul’un Beyoğlu, 1996-97 döneminde de Beşiktaş ilçesinde öğretmenlik yapmış. Eşinden ayrıldığı 2005 yılı, Siyami Taştan için sıkıntılı, sarsıcı bir dönem olarak geçmiş. Sonraki 1 yılı, otellerde, yakınların evlerinde kalarak geçirdikten sonra, 2006’da tekrar Akdağmadeni’ne dönmüş.

Oluközü Köyü İlkokulu'nda...

Yönetmelik gereği ilçe merkezine atanamayacağı söylenince hayli üzülmüş. Atandığı Oluközü Köyü İlkoukulu’ndan ilçe merkezine dönebilmesi için ilçede bir kadronun boşalması gerekiyormuş. Taştan, “Bunun için de 5-6 yıl beklemek zorunda kalınca, bir kandil gecesi hocayı dinledikten sonra emekli olmaya karar verdim; ama çok pişmanım. Keşke emekli olmasaymışım” diyor.

Yozgat’ta özel gecelerde ve düğünlerde ilk saz çalan kişinin kendisi olduğunu belirten Siyami Taştan, bir müzik evinde bağlama kursu da vermiş. Emekli olduktan sonra bağlama çalmak ise ona hayli pahalıya patlamış. Taştan, bu durumu şöyle özetliyor:

 “Arada sırada saz çalarım diye Mal Müdürlüğü’ne götürü usulü kaydolmuştum. 5-6 yıl sonra bana 10 bin 500 Lira (eski parayla 10,5 milyar Lira) borç çıkardılar. Ne bileyim böyle olacağını !.. Her ay emekli maaşımdan kesilecek. Geçen ay 550 Lira kesildi.”

Siyami Taştan, çaresiz kaldığında aşçılık yeteneğini değerlendirebileceğini düşünmüş. “Sanat altın bilezik derler ya, hakikaten öyle” diyerek, şimdi Akdağmadeni Meslek Yüksekokulu’nun yemeklerini hazırladığını söylüyor.

“Tabii bu benim özel, şahsî meselem; kimseyi ilgilendirmez” diyor ve kendisini asıl üzen sıkıntısını dile getiriyor.

Siyami Taştan, doğup büyüdüğü topraklar olan Akdağmadeni ilçesine gönül vermiş bir eğitimci olarak, yıllarca bin bir zahmetle kayıt altına aldığı folklor derlemelerini kitap olarak yayınlayamamanın üzüntüsünü yaşıyor.

Şimdi hayatta olmayan Halime Tunç’tan derlediği “Dolambaç dolambaç yolun olayım”, “Gız saçların saçların” ve “Defimin delikleri” isimli türküleri kaybolup gitmekten kurtaran Siyami Taştan’ın derlediği bu 3 Akdağmadeni türküsü, TRT repertuvarına girmiş. Taştan, bu çalışmasını şöyle anlatıyor:

“Derlediğimde Halime Tunç’un yaşı ilerlemişti. 9-10 türkü söyletmiştim ona ve teybe kaydetmiştim. Türkülerin makamı doğruydu fakat kelimeleri telâffuzu çok kötüydü, ne dediği anlaşılmıyordu. Kelimeleri doğru tespit etmek için kayıtları pek çok kişiye dinletip, ne anlama geldiklerini, doğru telâffuzunun ne olduğunu tespit ettim ve kayıt altına aldım. 9-10 türküden 3 tanesi TRT repertuvarına girdi, şimdi nota arşivinde yer alıyor.”

Siyami Taştan, öğrencileriyle birlikte...

Siyami Taştan

Siyami Taştan, masallarından deyimlerine, manilerinden yemeklerine kadar Akdağmadeni folklorunun belli başlı bütün unsurlarını uzun ve hayli zahmetli çalışmalar sonucunda derleyerek önemli bir kültür arşivi oluşturmuş. Maksadı, Akdağmadeni ilçesinin bu kültür hazinesini bir kitap hâlinde yayınlayarak, hem yok olup gitmesine engel olmak, hem de Yozgat kültürüne kalıcı bir katkı sunmakmış. Ne var ki, maddî imkânsızlıklar sebebiyle o kitabı yayınlamak bir türlü mümkün olmamış. “Hâlâ ben dosyalara bakıyorum, dosyalar da bana…” diyerek, kitap hâline gelmeyi bekleyen yüzlerce sayfanın mahzun bekleyişini ifade ediyor.

Derlemelerini yayınlamak üzere alan öğretim üyeleri de olmuş. Taştan, (bazı isimler de vererek) “Sadece işlerine gelen bazı kısımlarını kendi makalelerinde kullandılar ama kitap yine de basılamadı” diyor, sitem dolu bir sesle…

Murat Sevinç’in 2008 yılında hazırladığı “Akdağmadeni Folkloru” başlıklı Yüksek Lisans Tezi’nde de, Akdağmadeni yöresine ait 3 masal metninin Siyami Taştan’dan alındığı belirtiliyor.

Bir türlü yayınlanamayan Akdağmadeni folkloru kitabı, başta Akdağmadeni doğumlu Yozgatlılar olmak üzere, Türk kültür varlıklarının kayıt altına alınmasına duyarlı herkesin ilgisini ve desteğini bekliyor.

(Yozgat Muhabir)