Burunkışla Köyü’nde Grundig televizyon arayışı

2009 yılında internet ortamında yayılan bir “yalan haber”, Türkiye genelinde pek çok kişiyi etkilediği gibi, Yozgat’ın Sarıkaya İlçesi’ne bağlı Burunkışla Köyü’nde yaşayanları da etkilemiş.

‘1950-1965 yılları arasında Almanya’da üretilen Grundig marka eski siyah-beyaz televizyonların içerisinde kırmızı civa bulunduğu, kırmızı civanın da cep telefonu sinyallerini kestiği, insan sağlığı için büyük önem taşıdığı ve bu televizyonların yüksek fiyatlara alıcı bulduğu’ şeklindeki “uydurma haber”e inanan bazı köylüler, Burunkışla Köyü’nde Grundig marka eski televizyonlardan aramışlar ama bulan olmamış…

Bir internet efsanesi

2009 yılında e-mail yoluyla pek çok kişiye gönderilen ve internet ortamında kısa sürede hızla yayılan bir “uydurma haber”e inanan Türkiye genelinde binlerce kişi, yaşlı akrabalarının, komşularının, eskicilerin, hurdacıların, televizyon tamircilerinin kapısını çalıp Grundig marka eski siyah-beyaz televizyonlardan bulmaya çalışıyordu.

Zengin olma umudu

Her yerde Grundig marka televizyon arayan bu kişileri harekete geçiren dedikodunun kaynağı, internette dolaşan şu e-mail mesajıydı:

“Zengin Oldunuz! Elinizde 1950-1965 yılları arasında Almanya’da üretilmiş eski siyah beyaz Grundig televizyonlardan ya da aynı yıllarda üretilmiş eski ev eşyalarından varsa zengin olabilirsiniz! Bu televizyonların ve eski eşyaların içerisinde bulunan kırmızı civa, cep telefonu sinyallerini kesiyor. İnsan sağlığı için büyük önem taşıyor. Pek çok insanının o yıllarda Almanya’ya gidip geldiğini biliyoruz. Elinizde bu tür televizyon ve eski eşya varsa bize ulaşın. Fiyatları 35 bin TL’den başlayarak 100 bin TL’ye kadar çıkıyor.”

Bu habere o kadar çok kişi inandı ki, Türkiye’nin dört bir tarafında televizyon tamircileri, ellerinde Grundig marka televizyon olup olmadığını soranların akınına uğramaya başladı.

Tamirciler Odası’ndan açıklama

Daha sonra bu konu ulusal basına da yansıdı. Konya Televizyon ve Radyo Tamircileri Odası Başkanı Kadir Erölmez, basına yaptığı açıklamada, her tarafa yayılan bu iddianın tamamen asılsız olduğunu belirtti ve şunları söyledi:

“Kesinlikle böyle bir şey yok. Televizyonun içinde ne civa ne de kimyasal bir madde var. Televizyonun içindeki aletlerin hepsini biliyoruz. Bir spekülasyon var. Ya vatandaşlar dolandırılacak ya da birileri rant peşinde. Ben yıllarca televizyon tüpü imal ettim. Tüpün içende ne olduğunu bilirim.”

Televizyon tamircisi Hamdi Kaya da, “Böyle bir civa olduğunu ben görmedim. Eski ustalarıma sordum, onlar da görmediklerini söylediler. Sadece duyum üzerine geliyorlar. Ama ne amaçla kullanıldığını bilmiyorlar. Kimisi hastalara enjekte edildiğini, kimisi bomba yapımında kullanıldığını, kimisi de altın aramada kullanıldığını söylüyor. Yani bir efsane gibi bu dolaşıyor ortalıkta. Ama aslı yok” dedi.

TÜBİTAK dergisi konuya açıklık getirdi

Binlerce kişiyi harekete geçiren iddia, kısa adı TÜBİTAK olan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’na kadar ulaştı.

Tübitak Bilim Teknik Dergisi’nin internet sitesinde, bir okuyucunun ‘kırmızı civa’ya dair sorusuna dergi yönetimi şu cevabı verdi:

“Eldeki verilere göre, böyle bir kimyasal yok. Varlığına dair söylentiler, 1992 yılında ITAR-TASS adlı Rus haber ajansından kaynaklanan bir habere dayanıyor. Söylentilere göre, cıva tuzları yoğun radyasyona tabi tutulduklarında kırmızıya dönüşüyor ve güçlü bir füzyon bombası yapımı için elverişli bir malzeme haline geliyormuş. Söylentiler ABD Temsilciler Meclisi’nin bir alt komisyonunca araştırılmış ve asılsız oldukları sonucuna varılmış. Ancak söz konusu haberin ardından, uluslararası alanda uzunca bir süre, ‘kırmızı civa’ satmaya yönelik teklifler dolaşmaya başlamış. Bu tekliflerin bazıları da, Irak’ın o zamanki yönetim organlarına yapılmış. İleri sürülen örnekler, kırmızı boyalı civa imiş. Fakat bilindiği kadarıyla, bu ‘dolandırıcılık’ girişimlerinin hiçbiri başarıya ulaşamamış.”

Burunkışla Köyü’nde Grundig televizyon arayışı

‘Kırmızı civalı Grundig televizyon’ yalanı, Yozgat’ın Sarıkaya İlçesi’ne bağlı Burunkışla Köyü’ne kadar uzanmış.

http://site.mynet.com/burunkisla66 isimli internet sitesinde “Siyah beyaz Grundig marka televizyonu olanlar yaşadı” başlıklı, tarih kaydı bulunmayan ve “Burunkışla Köyü haber temsilcisi Ersin Altınok” imzalı haberde, söz konusu dedikodunun ‘köydeki vatandaşları harekete geçirdiği’ belirtiliyor ve şu ifadelere yer veriliyor:

“Sarıkaya bölgesindeki televizyon tamircilerine günde bu konuyla ilgili bilgi almak için ya da televizyon bulabilmek için günde en az 15-20 kişi akın ediyor. Köyümüzde ise günlerdir araştırma yapan vatandaşlar bu güne kadar hiç bir siyah beyaz Grundig marka televizyona rastlamış değil...”

(Yozgat Muhabir)